Yerli otomobil üretme çabaları

Otomobil ,hayatımızda; gerek görev, gerek hobi, gerekse sanayi olarak olmazsa olmaz bir konumda...Türkiye'de, 1928 yılından beri otomobil ve diğer araçları üretme çabaları sürüyor..İlk olarak Ford; otomobil ve kamyon üretmek için bir fabrika kuruyor.O yılların imkanlarıyla ancak montaj yapılabilmekte.Fakat kısa bir süre sonra (bu konudaki çeşitli yayın ve bilgi kaynaklarına göre) bazı baskılarla bu üretim duruyor.

O yıllardaki ekonomik krizin mutlaka payı vardır ama fabrikanın ülkemize gerekli olmadığı yönündedüşünenlerinde payı büyük.Üstelik bu fabrika sadece Türkiye'ye yönelik değil özellikle Ortadoğu, Ortaasya ve Rusya gibi ülkelere ihracat amacındadır.


ÇOK partili demokrasiyle beraber makineleşme çabaları da artıyor. Montaj ve ithal olarak piyasaya; özellikle traktör ve ticari araç (ağırlıklı olarak) giriyor.


Ülkemizde 1928'li yıllardan sonra ilk üretimi (veya montaj) yapılan araç efsanevi Willys-Overland (Jeep) cip olmuştur.Otosan ilk zamanlarda az sayıda Ford Consul otomobil ve kamyon montajı yapmıştır.


1961'de Türkiye'nin ilk yerli otomobili DEVRİM, 129 günde sıfırdan ve yerli malzemeyle yapılmıştır.Üstelik Devrim zamanın bir çok otomobilinden iyidir.Bu gün hala çalışan Devrim otomobili Eskişehir'de Tülomsaş tesislerinde bulunmaktadır.Ve hala yıllara meydan okumaktadır.


DEVRİM; ithalatçı firmalar, bunların basındaki ve diğer destekçileri sayesinde baskılarla karalanmıştır.Ve Devrim; Türkiye'de yerli otomobil yapılabileceğini ispatlayarak tarihteki yerini almıştır..
1966'da ise ANADOL üretilmiş ve Türkiye'nin ilk seri üretim yerli otomobili olmuştur.Anadol yerli bir araç olmakla beraber, Ford motoru ve Reliant dizaynı kullanılmıştır.1974 ve 1978 arasında az sayıda üretilen Anadol STC 16 Türkiye'nin ilk yerli spor otomobili olmuştur. Artık klasik otomobil olan Anadol'un tüm modelleri malesef Ford Taunus'a kurban edilerek üretimden kalkmıştır.



TOE 1960'ların sonlarında İngiliz Triumph lisansıyla ZAFER adıyla otomobil üretmek ister.Fakat bir takım baskı ve olaylarla bu proje rafa kaldırılır.


BİR çok uluslararası marka; 1950'nin sonlarından itibaren ülkemizde montaj fabrikaları kurmuştur.Traktör ve ticari araçlara 1970'te otomobil firmaları eklenmiştir.Oyak/Mais; Renault ve Tofaş ise Fiat'la pazara giriş yapmıştır.1990'larda İzmir de üretim yapan Opel, 2000'lerde üretimden çekilmek durumunda kalır. .Otomobil markalarına Kore ve Japonya'dan; Hyundai, Honda ve Toyota katılarak yerli üretime geçer.Üstelik bir çok yerli üretilen model (dünyada) yılın otomobili veya ticari aracı seçilmişlerdir.Fakat yerlilik oranları düşündürücüdür. Ülkemizde kurulan firmaların bazıları kapanmış (TOE, Genoto..), bazıları piyasadan ve ülkemizden çekilmiş , bazıları isim değiştirerek üretimine devam etmekte (Başak Traktör..) bazılarıda yabancı ortaktan ayrılarak yerli firma ( BMC, Askam ) özelliğine kavuşmuştur..1979'larda ; Anadol A9, Anadol FW11, ÇAĞDAŞ ve Wankel motor projeleri gerçekleşmezken, 2000 yılında Cenova fuarında tanıtılan İMZA otomobilide bazı olaylar, baskılar ve Jetpa' nın sorunları yüzünden malesef üretilemedi.BU arada bireysel olarak yerli otomobil veya yerli araç üretme çabalarıda oldu, oluyor. Sık sık gazete,dergi,televizyonda ve internette; firma olarak veya bireysel olarak yeni araçların yapılması gündeme geliyor..Bazıları ruhsat ve diğer izinleri alabilirken bazılarıda sermaye veya sponsor eksiklileri yüzünden gerçekleşmiyor.Yada numune olarak kalıyor..


Yerli otomobilde son gelişmeler


HATTAT; bir çok yerli ve Türk otomotiv firmasına orijinal yedek parça üretiyor.Traktör de üreten firmanın üreteceği yerli otomobilin yakında piyasa çıkması bekleniyor?..



HÜSEYİN Yurdakul'un ürettiği MARAL'ın ikinci ve yeni modeli Nily ise yakında Amerika'da lisansla üretilecek.



DİARDİ; el üretimi spor otomobil olup İzmir' de Ömer Çenberci tarafından üretilmektedir.



ETOX ise Erteks firması tarafından üretilen, dizel motor seçeneğide olan Ferrari ve Posche tarzında bir otomobil..2007



ANADOL STC'nin imal edilmesinde emeği geçen mühendislerden Ekber Onuk ve oğlu Kaan Onuk' un tasarımını yaptığı ONUK Taşıt Sanayi'ne ait iki adet spor otomobil ( S56 ve SAZAN ) tasarladı.Yakın zamanda araçların seri üretime geçmesi bekleniyor..



MÜHENDİS Mustafa Beklen, 1971 yılında kendi imkanlarıyla Beklen adıyla bir otomobil geliştirdi. İzmir Fuarı'nda de sergilenen otomobil saate 250 km hız yapabiliyordu. 1954 model Buick motoru kulanılan otomobilin % 60'ı yerli malzemeden yapılmıştı.

Bursalı mühendis, 1991 yılında ise iki oğlu ve yeğeniyle beraber saatte 300 km hıza çıkabilen, 5600 cc'lik 8 silindirli bir motora sahip yeni bir otomobil daha yaptı.Bu aracın adı ise Beklen 2 oldu.
ALİ Ak ve İshak Usta'nın yaptığı HUNTER adlı araç 10 yıldır kullanılmakta olup,son hız 160 kilometredir.



YOZGATLI Ahmet Ardıç, ŞİMENDİFER adlı Lpg ile çalışan araç imal etti.2006



SAFFET Selina; Tofaş Şahin motoru kullandığı yerli bir otomobil imal eder.

www.otometre.com Adıda SELİNA'dır.Aracın üretim onayı Sanayi ve Ticaret Bakanlığından alınmıştır.2006



ÇİFTYILDIZ Makina sahibi sahibi Mevlüt Kanat hurdaya ayrılan Murat 124'lerin motor, diğer aksamları ve kendi tasarımıyla 20 adet bahçe traktörü imal etti. 2004



KAPADOKYA'DA; bir Fransız tasarımcı ve üç Nevşehir'li usta tarafından üretilen Macera adlı otomobil Renault 12 motoru taşıyor.2004

Türkiye'de üretilmiş ve halen üretilen otomobil modelleri 

VAN'DA, Necdet Aktay adlı usta dergiden gördüğü Ferrari 512'yi 7 farklı otomobil parçası kullanarak 8 yılda imal etti. Araç 11.Van İpekyolu Fuarında sergilendi. 2005



Pİ MAKİNA; her türlü arazide gidebilen, Hummer araçlarına rakip Hamur (veya Simge ) adı verilen bazı parçaları hariç yerli imkanlarla cip üretti. www.otometre.com ATO Başkanı Sinan Aygün aracı deneyip ''Çok uğraştım devirebilir miyim diye; ama olmadı'' şeklinde konuşarak projeyi desteklediğini açıkladı.Araç Hummer'in beşte bir fiyatına imal edildi.Seri üretim için çalışmalar sürüyor.2003



ALTINBOĞA firması 1976 ve 1981 yıllarında yerli imkanlarla iki adet farklı otomobil üretti.Seri üretime geçemeden iki araçta imal edildikleri yıl (mafya?) yakıldı!!Ayrıca bu araçları imal edebilmek için bürokratik engellerle savaşan firma sahibiOktay Demirağ; Türkiye'ye uçak fabrikası kazandıran, yurtdışına bile (İspanya, Irak ve İran) uçak satacakken engellenen, fabrikası kapattırılan, iflas ettirilen ( ülkeye demiryolları yaptığından soyadı Demirağ olan) Nuri Demirağ'ın akrabalarından.. Firma yerli olarak triportör üretiyor ve kamyonet gibi bazı projeler üzerinde çalışıyor.



1968 yılında tamamen İETT işçileri tarafından imalatı yapılan TOSUN adlı troleybüs aynı yıl yolcu taşımaya başladı.



KONYA'DA; Mehmet Topçu 4x4 özellikli, aynı anda önüne ve arkasına tarım aleti bağlanabilen mini bahçe traktörü üretti.İhracat için 10 000 sipariş alan aracın seri üretim için üniversite ile beraber ar-ge çalışmaları sürüyor. Mehmet Topçu, araca çocuklarının baş harflerinden oluşan bir isim koymuş; HAKE (Hakan, Ali, Kübra, Eda).2007



ŞAMİL; FATİH Başoğlu adlı girişimcinin imal ettiği spor otomobil şu anda prototip olarak duruyor.Sponsora ihtiyaç var. Gerekli mercilerden izin belgeleri alınmış durumda.2007


HSG; 1963 yılında Ankara Üniversitesi bünyesinde Hamit Demirtaş, Süleyman Kadayıfçılar ve Gazanfer Harzadin tarafından tasarlanan bir traktör.


ŞANLIURFA Endüstri Meslek Lisesi öğretmen ve öğrencileri çeşitli araçların parçalarını kullanarak Toyota MR 2' ye benzeyen  spor otomobil imal etti.2005


TRABZON' da Hüseyin Sezgin; 4x4 özelliklere sahip yük taşıyabilen bir araç üretti.Araca Süper Ganbo adı verildi.Aralık 2007


İSKENDER Aruoba'nın; 1980'li yıllarda Güneş Otomotiv firmasında küçük ve ekonomik otomobil üretme projesi ve Kaan A.Ş. firmasındaki Zastava 850 (Ünlü İtalyan Topolino lakaplı Fiat 500'ün Yugoslav versiyonu) projesi bürokrasi başta olmak üzere bazı sebeplerden gerçekleştirilemedi.

TÜRK mühendis Ali Canko ile İtalyan Federico Trombi ve Nicola Materazzi; 0'dan 300 kilometre hıza 20 saniyede çıkan el yapımı spor otomobil ürettiler.Türk-İtalyan ortak yapımı EDONİS'in tanıtımı İzmir'de yapıldı.2006



ESKİŞEHİR'DE faaliyet gösteren HİSARLAR MAKİNE; HİSCAR adıyla tanıttığı 4x4 araç prototipini 2009 yılında seri üretime alacak.Aralık 2007



DOĞUBAYAZIT'ta oto tamircisi Aydın İsenç; LPG ve benzinle çalışan jip imal etti.El yapımı araç saate 140 km hıza ulaşabiliyor.Ancak uzun uğraşıları rağmen patent alınamadığı için, araç trafiğe çıkamıyor.Aydın İsenç; daha önce de 10 ayda ürettiği otomobile patent alamadığı için parçalayarak imha etmiş.Temmuz 2008


1974'lü yıllarda Ankara'da EGO İşletmesi BOZKURT adıyla yerli otobüs imal etti.
EGO İşletmesi; Bozkurt otobüslerinin  Türkiye'de üretilen ilk yerli otobüs olduğunu internet sitesinde yazıyor.
http://web.ego.gov.tr/parts/egootobushizmetleri.asp
Eylül 2008


Yerli Motor, Sulzer, Tülomsaş
http://otolist.blogspot.com/2010/10/yerli-motor-sulzer-tulomsas.html


Geleceğin İstanbul Taksi'si
http://otolist.blogspot.com/2010/10/gelecegin-istanbul-taksisi.html


Otomotiv Sektörü veTrafik Cezaları Nereye Gidiyor?
http://otolist.blogspot.com/2010/10/otomotiv-sektoru-ve-trafik-cezalari.html


Onuk S56, Ocak'ta Satışa Sunuluyor
http://otolist.blogspot.com/2010/10/onuk-s56-ocakta-satisa-sunuluyor.html


İsoto ve İsobus
http://otolist.blogspot.com/2010/09/isoto-ve-isobus.html


Yusuf Demirdağ'dan Tek Kişilik Araç
http://otolist.blogspot.com/2010/09/yusuf-demirdagdan-tek-kisilik-arac.html


Yeni Bir Otomobil Markası
http://otolist.blogspot.com/2010/09/yeni-bir-otomobil-markasi.html


GurbetCars Vardı
http://otolist.blogspot.com/2010/08/gurbetcars-vardi.html


Tucker ve Yerli Zaz
http://otolist.blogspot.com/2010/08/tucker-ve-yerli-zaz.html


Isuzu TX Yerli mi?
http://otolist.blogspot.com/2010/08/isuzu-tx-yerli-mi.html


Koşan Çelebi ve Solar Car
http://otolist.blogspot.com/2010/08/kosan-celebi-ve-solar-car.html


Savunma ve Havacılıkta Yerlilik
http://otolist.blogspot.com/2010/08/savunma-ve-havacilikta-yerlilik.html


Formula G, Hidromobil, Temsa, Samsun
http://otolist.blogspot.com/2010/08/formula-g-hidromobil-temsa-samsun.html


Fabaeuro, Edonis, Esrobotek
http://otolist.blogspot.com/2010/08/fabaeuro-edonis-esrobotek.html


Yerli Tren, Öncüler, Türkarge
http://otolist.blogspot.com/2010/07/yerli-tren-onculer-turkarge.html


TT Motor
http://otolist.blogspot.com/2010/07/kisaca-tt-motor-custom-choppers.html


Os Car
http://otolist.blogspot.com/2010/07/os-car-elektrikli-araclar.html


Yeni Elektriklimiz, Tilter
http://otolist.blogspot.com/2010/07/yeni-elektriklimiz-tilter.html


Hasan, BMC, Ford, Karsan, Otokar
http://otolist.blogspot.com/2010/07/f1-bmc-ford-hasan-karsan-otokar.html


Tez Auto
http://otolist.blogspot.com/2010/06/tez-auto.html


Devrim Otomobili Gerçek Bir Devrim'di
http://otolist.blogspot.com/2010/07/devrim-otomobili-gercek-bir-devrimdi.html


İkisi de Dünyada Tek
http://otolist.blogspot.com/2010/07/ikiside-dunyada-tek.html


O Bir Yerli Prototip
http://otolist.blogspot.com/2010/06/o-bir-yerli-prototip-convert-it.html


Oyman Makina
http://otolist.blogspot.com/2010/06/oyman-makina.html


Yavuz Motors
http://otolist.blogspot.com/2010/06/yavuz-motors.html


World Power
http://otolist.blogspot.com/2010/06/world-power.html


Saitem'den Saguar
http://otolist.blogspot.com/2010/06/saitemden-saguar.html


Toruk Cars
http://otolist.blogspot.com/2010/06/toruk-cars.html


Saguar, Anadol, Yavuz, Oyman, World Power
http://otolist.blogspot.com/2010/06/saguar-anadolyavuz-oyman-ve-w-power.
http://otolist.blogspot.com/2010/04/mkeden-hanomag.html


Bilmediğiniz Girişimler
http://otolist.blogspot.com/2010/05/bmc-otokar-ikarus-fiat-hyundai.html


Belediye ve Araç İmalatı
http://otolist.blogspot.com/2010/04/belediye-ve-arac-imalati.html


Elektrikli Otoda Türk Lider
http://otolist.blogspot.com/2010/03/elektrikli-otoda-turk-lider.html


İhlas Motor
http://otolist.blogspot.com/2010/03/ihlas-motor-imalata-gececek.html


Belderia
http://otolist.blogspot.com/2010/03/belderia.html


Yuki Motor
http://otolist.blogspot.com/2010/03/yuki.html


Salcano
http://otolist.blogspot.com/2010/03/salcano.html


Devrim ve Tülomsaş
http://otolist.blogspot.com/2010/03/devrim-ve-tulomsas.html


2010 Model Devrim
http://otolist.blogspot.com/2010/02/2007-2010-model-devrim.html


Mini Excalibur Hemde Yerli
http://otolist.blogspot.com/2010/02/mini-excalibur.html


Yeni STC
http://otolist.blogspot.com/2010/02/huzurlarinizda-yeni-stc.html


Türk Üniversitesinden Müthiş Proje
http://otolist.blogspot.com/2010/02/turk-universitesinden-muthis-proje.html


Yerli Cabrio
http://otolist.blogspot.com/2009/12/yerli-kabrio.html


Türkiye'de Üretim Yapan Firmalar 8
http://otolist.blogspot.com/2009/12/turkiyede-uretim-yapan-firmalar-8.html


Sam Koç Auto
http://otolist.blogspot.com/2009/12/sam-koc-auto.html


Arçelik ve Wilyıs
http://otolist.blogspot.com/2009/12/arcelik-ve-wilyis.html


Yerli Araçlar, Yıl 1976
http://otolist.blogspot.com/2009/12/yerli-araclar-1976.html


Türkiye'de Otomotiv
http://otolist.blogspot.com/2009/12/turkiyede-otomotiv.html


Cumhurbaşkanlığı İçin Yerli Otomobil
http://otolist.blogspot.com/2009/11/cumhurbaskanligi-icin-yerli-otomobil.html


Otomobil Tasarladık, Ürettik Teslim Ettik
http://otolist.blogspot.com/2009/11/ltg.html


Anadol, Reliant, Volvo, Citroen Nerede Buluştu?
http://otolist.blogspot.com/2009/10/anadol-volvo-citroen-ve-reliant-nerede.html


Geçmiş Zaman Olur ki
http://otolist.blogspot.com/2010/03/gecmis-haberleri-bir-hatirlayalim.html


Hema Jeep, Renault 54
http://otolist.blogspot.com/2009/10/hema-jeep-ve-renault-54.html


Teknik Yavuz
http://otolist.blogspot.com/2009/10/teknik-yavuzdan-caza.html


Altın Boğa Otomobil Üretecekti
http://otolist.blogspot.com/2009/09/altinboga-otomobil-uretecekti.html