Türkiye'de Üretilmiş ve Halen Üretilen Otomobiller

Türkiye'de  ilk otomobil ,1928-29'lu yıllarda dışarıdan getirilen parçaların birleştirilmesi şeklinde İstanbul'da imal edildi.Ford ile başlayarak günümüze gelen süreçte yerlilik oranı en yüksek olan otomobil  Devrim'di.Onu sırasıyla Nobel, Anadol A1,  Murat 124, Renault 12, Anadol STC ve SV1600, Murat 131, Anadol Böcek, Renault 9, Ford Taunus ve Renault 11 izledi...

Otomobil, ilk kez  Osmanlı'nın son zamanlarında, 1888-1889 yıllarında, İkinci Abdülhamit’in başta bulunduğu dönemde topraklarımıza getirilmiştir.
O yıllarda  II.Abdülhamit’in coğrafyamızda ilk elektrikli otomobili Yıldız Sarayı'nda kullanmış olması gerçeğide unutulmamalıdır.
1904 yılında ise Reji (Osmanlı'nın borçlarına karşı Fransızlların kurduğu) tütün idaresinin siparişi üzerine  3 sandıkta (demonte) gelen otomobil, İstanbul yollarının uygun olmadığı gerekçesiyle geri gönderilir.


Ford A Model
Türkiye'nin ilk otomobil üretimi 1928 yılında İstanbul Salıpazarı'nda gerçekleşmiştir.Amerika Birleşik Devletleri'nden parçalar halinde gelen Ford A modeli araçlar, İstanbul'da birleştriilerek Türkiye yollarına çıkmış hatta büyük bölümü Rusya ve yakın ülkelere satılmıştır.Efsanevi Ford T model'in yerini alan A Model'de; 2.0 litrelik motor, 28  beygir güç veriyor.

Nobel 200
1958 yılında  Fuldamobil lisansı ile İstanbul 'da, Türkiye'nin en küçük otomobillerinden bir imal edildi.Montaji Şişli'de yapılan  küçük otomobil 3 tekerlekli olup 4 kişi taşıma kapasitesine sahipti.

2 kapılı, arkadan motorlu ve arkadan itişli otomobilin kamyonet versiyonuda Türkiyede üretilerek satışa sunuldu.Araç, 100 km de 4 litre benzin harcıyor. 192 cc motor, 10,2 beygir güce sahip azami hız 80 km, şanzıman ise 4 vites.


Ford Consul
1960 yılında Otosan'ın İstanbul'da ki fabrikasında  (günde 4 adet ) Ford Consul otomobil montajı yapılıyordu.Otomobilde kullanılan1703 cc hacimli  motorun gücü 59 beygir.

Devrim Otomobili
1961 yılında Eskişehir Devlet Demiryolları Fabrikası’nda Türk mühendisler tarafından 
129 günde tamamiyle Türkiye’de tasarlanıp, geliştirilen ilk otomobil DEVRiM üretildi; 4 tane otomobil, ; 3 farklı tipte 10 adet motor imal edilirken araçlar bir takım baskı ve engellemelerle  seri üretime geçilemedi.

Eskişehir Demiryolu Fabrikası (TÜLOMSAŞ)'nda; 10 Adet Motor :, 4 adet A4L tipi, 3 adet A4T tipi, 3 adet B3T tipi motor imal edildi.

Teknik özellikler; Silindir Sayısı : 4, Dört zamanlı, Silindir Çapı : 81 mm, Strok : 100 mm, Kompresyon : 6,8 : 1, Silindir Hacmi : 2070 cm³, Devir : 3600 d/dk, Güç: 50 HP
Ölçüler; 4500 mm, 1800 mm, 1550 mm, 1250 kg


Ford Taunus 17M
1963 ile 1965 yılları arasında yine Otosan tarafından az sayıda Ford Taunus 17M SW montajı gerçekleştirilmiş.


Anadol A1
 1967 senesinde Otosan;  İngiliz Reliant ve  Ford işbirliğiyle ilk yerli seri üretim otomobil olan Anadol Türkiye yollarına çıktı.Model kodu; FW5. 1298 cc'lik Ford motor 63 beygir gücünde olup 4 silindire sahiptir.2 kapılı otomobilin takipçisi, A2 dünyanın ilk 4 kapılı  fiberglass karosere sahip otomobili ünvanına sahip.

Murat 124
1971'de Otosan gibi bir Koç şirketi olan Tofaş; Fiat 124 lisansıyla   Murat 124'i üretmeye başladı.

170km/s azami hıza çıkabilen  otomobilin 1197 cc'lik motoru 65 beygir  güç üretiyor.1977'de üretimi biten araç, 1984 ile 1995 yılında bazı değişikliklerle Murat Serçe adıyla tekrar bantlardan çıkmıştır.



Renault 12
1971 yılında Murat 124'ün en yakın rakibi (Türkiye şartlarında) Renault 12 üretilmeye başlandı.

Her iki markanın da fabrikası Bursa'da bulunuyor.Türkiye'nin ilk önden çekişli seri üretim otomobili Renault 12; 60 beygirlik 1289 cc hacimli motorla azami 145 km hıza erişebiliyor.

Bursa'da üretilen ilk Renault 12 modeli; TL versiyonuydu.


Anadol STC (A4)
STC-16, 1973 ve 1975 yılları arasında  Türkiye’de tasarlanan ikinci (ilki Devrim'dir) otomobil olup seri üretime geçme şansı olan ilk otomobil olarak tarihe geçmiştir.Tasarımıyla ilgi çeken otomobil İngiltere'de ki testleri sırasında olumlu görüşler alan otomobil ne yazık ki petrol krizinin etkileri/ maliyet yüzünden az sayıda üretilmiştir.

Diğer Anadol modelleri gibi Ford motor ve altyapısı kullanılmıştır. 1599 cc lik motor 68 beygir güç verirken maksimum hız ise 174 km olarak  belirlenmiş.Araç rallilerde  başarılı olmuştur.

Anadol SV 1600
1973 yılında, SV-1600; dünyanın ilk fiberglas gövdeli 5-kapılı station wagon  otomobili etiketine sahip olarak, diğer Anadol modelleri gibi Ford altyapı ve  (1.6 litre) motoruyla üretilmiştir.

Anadol  Böcek (A6)
Sıradışı bir tasarıma sahip olan Böcek, kent ve özellikle sahil kasabaların için ideal bir araç olup oda STC gibi az sayıda imal edilmiştir. 

63 beygirlik 1298 cc lik motorlu aracın TRT için martı kanat kapılı versiyonuda hazırlanmış.İlk üretim  1975'te yapılmış.


Murat 131
 1976'da Tofaş bu kez Fiat'ın 131 serisini Murat 131 olarak Türkiye yollarına çıkarır.
Arkadan itişli 131, 1297 cc hacimli motor 65 beygirle yola çıkıyordu.

Anadol  16 ( A8 / Saloon 16)
1981 ile 1984 yılları arasında 1013 adet imal edilen bu modelle Anadol otomobil üretimi sonlandırılmış, yerini Ford Taunus sonrasında Escort almıştır.

İki farklı Ford motoru kullanılan 4 kapılı sedan rakiplerinden bazı detaylar barındırsa da bantlara veda etmiştir.

Tofaş Serçe
1976 yılında bantlara veda eden Murat 124, 1994 yılıyla Tofaş Serçe olarak Tofaş'ın Kuş Serisi'ne eklenen en son model oldu.Serçe, küçük değişikliklerle 1995 yılıına kadar üretimde kaldı.(Otomobil tarihinde;üretimi bitirilip tekrar imal edilmeye başlanan tek model acaba Muat 124 müydü?)


Renault 9
1985 yılında üretilmeye başlanan Renault 9, o yıllarda en modern, en aerodinamik ve en ekonomik yerli otomobil olarak dikkat çekti.İlk kez 1981 de Fransa da imal edilen otomobil daha önce Fiat 124 gibi  yılın otomobili seçilen bir araçtı.İlk 9 versiyonuysa  GTL idi.

Ford Taunus
 Otosan, 1985 yılında Anadol'un üretimini bitirip Avrupa da üretimden kalkmış olan Taunus'u Türkiye yollarına çıkarır.Taunus; 1.6 ve 2.0 litrelik iki motorla bantlardan inmeye başladı.Taunus yıllar sonra farklı bir kasa tipiyle bu kez daha çok ve öncekinden farklı olarak sedan modeliyle üretildi.

Renault 11
 1987’de Türkiye’nin ilk hatchback modeli olan Renault 11'de GTS versiyonuyla yerli otomobiller kervanına katılır.İlk olarak 1.4 litrelik motorla üretilen otomobile sonraki yıllarda 1.6 ve 1.7 litrelik motorla eklendi.1987 yılından önceki yıllarda, o zamanlar daha çok ilgi gören rallilerde Renault 11 Turbo başarılarıyla gözleri üzerine çekmişti. 

Tofaş Şahin/Doğan/Kartal
1988 yılında Murat 131 temeli üzerine, Fiat 131 modelinin takipçisi olan Regata modeli uyarlanarak 2004'e kadar üretilen Kuş Serisi, Asya ve Afrika ülkelerine diğer yerli modeller gibi ihraç edilmiştir.2006 'ya kadar Mısır'a, CKD/demonte olarak satıldı, 2006 ile 2009 arasında ise Etiyopya'da DOCC adıyla imal edilmiştir.

Renault 21
 1990'da Renault üst sınıf bir otomobili Bursa'dan yollara çıkardı; Renault 21.
  Hatchback ve SW versiyonu olmasına rağmen Türkiye'de sadece sedan modeli üretildi.
1.6, 1.7 ve 2.0 litrelik motolru olan aracın en üst versiyonu Concorde ismini taşıyordu.

Fiat Tempra
1990 yılıyla Tofaş, uzun yıllar ürettiği modellerin yanına  zamanının en güncel modelini üretir.Tempra sedan ve SW modelleriyle üretilirken Türkiye'de en çok 1.6 litrelik motorlu modelleri alıcı bulmuştur.


 1990 sonrası dönem

TOFAŞ/FIAT; 1993 Tipo,1994  Uno, 1998 Palio ve Siena (Albea), 1999 Marea ve Brava, 2000 Doblo,  2005  Linea, 2007 Fiorino, 2015  Egea (Tipo)

OYAK RENAULT; 1994 Renault 19, 1997 Megane , 1999 Clio Symbol, 2006 Clio, Fluence

OTOSAN FORD, 1993 Escort, 2002 Transit Connect, 2014 Transit Courier

OPEL; 1992 Vectra, Astra

HONDA; 1997 Civic

TOYOTA; 1994 Corolla, 2004 Corolla Verso, 2007 Auris, 2016 C-HR

HYUNDAi;1997 Accent, i20, Matrix, i10 


2016 itibarıyla Türkiye'de otomobil üretilen markalar ve modelleri

FIAT; Linea, 
  Egea / Tipo / Neon (FIAT / DODGE), 
Doblo / Combo /  Promaster City (FIAT / OPEL / VAUXHALL / RAM), 
Fiorino / Bipper / Nemo (FIAT / PEUGEOT / CiTROEN)

RENAULT; Clio, Megane Sedan

TOYOTA; Corolla, Verso, C-HR

HYUNDAi; i10, i20

FORD; Transit Courier 

HONDA; Civic,

AVİTAŞ MOTORSPORT;   Control 4 ; markalı 4 tekerden çekişli otomobil, talebe göre üretiliyor ve Dünya Rallikros Şampiyonası'nda kendi kategorisinde yarışıyor.

VOLKİCAR; Volkicar'da Control gibi yarış amaçlı bir otomobil olup V1 Challenge,   V2 Challenge gibi tek marka yarışlarında yarışıyor.Yine Control gibi ihraçta ediliyor.

DERİNDERE MOTORLU ARAÇLAR (DMA); Plus.   Az sayıda elektrikli otomobil imal etti.İsteğe göre üretiliyor!Çin'de bir otomotiv firmasıyla ortak çalışma içinde.

ONUK TAŞIT; Sazan ve S56 olmak üzere iki modeli var.. Fuarlarda sergilenen otomobillerin halen satışları başlamadı! Sazan LM modeli  Baume&Mercier –Istanbul Classic - HillClimb etkinliğinde diğer klasik ve modern  güçlü otomobillerle beraber yer aldı.

Yerli otomobil ve araçta geçmişte yapılanlar ve son girişimler

  

Yukarıda bahsedilen otomobiller Türkiye de son işlemi yapılıp yollara çıkmış araçlar olup, bazıları tamamen ithal edilen parçaların birleştirilmesiyle (montaj) üretildiği gibi büyük bir bölümü de farklı oranlarda yerlilik oranına sahip olarak imal edilmiştir.

Kaynaklar; 
http://www.devrimarabasi.com/
http://www.tulomsas.com.tr/
http://www.clubtaunus.com.ar/Auto_mes/Auto_Mes-Mar2007.htm
http://www.otometre.com/2009/08/gls-ve-gts.html