Otomobilinizin ayakkabılarrını kontrol edin

Ulaşım araçlarının ayakkabıları hakkında bilmemiz gerekenleri bir kez daha hatırlamaya ne dersiniz?Modern bir lastiğin yapımında 200’den fazla bileşen kullanılmaktadır. Bu bileşenler beş gruba ayrılmaktadır: 
1. Doğal kauçuk. Lastiklerin lastik sırt katmanlarının ana bileşeni. 

2. Sentetik kauçuk. Otomobil, karavan ve 4x4 lastiğin sırt deseninde temel bir eleman.
3. Karbon karası ve silis. Lastiğin aşınma özelliklerinin geliştirilmesi için güçlendirici bir etken madde olarak kullanılmaktadır.

4. Metal ve tekstil teller. Lastiğin iskeletini meydana getirmektedirler ve geometrisini ve sertliğini sağlamaktadırlar.


5. Birçok kimyasal etken madde. Lastiğe düşük yuvarlanma direnci ve oldukça yüksek yol tutuş gibi özel özellikler vermektedir.

Lastik kontrol zaman çizelgesi
Sadece birkaç dakika almaktadır ancak zaman ve paradan daha fazlasını kazandırabilmektedir
Lastikleriniz yol yüzeyi ile tek temas noktası olduğundan, lastikleri kontrol etmek için biraz zaman ayırmanız doğru olacaktır. Yıpranmış bir lastik otomobilinizin güvenliğini ve performansını önemli ölçüde azaltmaktadır. Ailenizin ve sizin güvenliğiniz söz konusu olduğunda birkaç dakika ne ifade eder? Eğer gereken özeni gösterirseniz, nasıl kullandığınıza ve yol koşullarına bağlı olarak lastikler 65.000 ila 130.000 km dayanabilmektedir. 

1. Lastik Basıncı
Uzun yolculuklarınızdan önce en azından bir kere lastik hava basıncını kontrol etmeye çalışınız. Bir lastiğin patlamış olması için tamamen inmiş olması gerekmez. Güvenliğinizi sağlamak için, özellikle yüksek hızda yapacağınız seyahatlerden önce, lastik hava basınçlarını düzenli olarak kontrol etmeniz gerekmektedir. Doğru hava basıncı güvenlik ve lastiklerinizin uzun ömürlülüğünde bir etkendir.

Lastiklerinizin hava basıncını sadece lastikler soğukken kontrol etmeyi unutmayınız (3 kmden daha kısa mesafe kat etmişken) Kullanım türünüz için doğru hava basıncından emin değilseniz, lütfen aracın kullanım kılavuzuna başvurunuz.


2. Lastik Diş Derinliği
Lastiklerinizin derinliği ile aşınma ve yıpranma için lastiklerinizi en azından ayda bir kere kontrol etmeniz iyi bir fikirdir. Lastiklerin lastik sırt deseni 1,6 mm’ye kadar aşındığında veya 1,6 mm’nin altına düştüğünde değiştirilmesi gerekmektedir. Lastiğin kontrol edilmesi ve gerekliyse değiştirilmesi gerekmektedir. Bunun nedeni, aracınızı artık yeterli güvenlik seviyesiyle sürmüyor ve yasaları ihlal ediyor olabilmenizdir. Lastik bayiiniz size bir lastik ölçme aleti tedarik edebilir.

3. Ön Düzen Ayarı
Her servis bakımında veya trafik muayenesinden önce araç ön düzen ayarlarını kontrol ettirmek iyi bir zamanlamadır.
Aracınızın askı düzeneğinin geometrisi düzgün değilse (dingil genişliği), yol tutuşu da etkilenebilmektedir. Ve güvenliğiniz risk altında olabilir. Dingil genişliğinizin ayarının “bozuk” olduğunu anlamak her zaman mümkün değildir. Bir kaldırım taşına veya çukura çarpmış olabilirsiniz, bu da siz farkında olmadan tekerleklerinizin ayarının “kaçmasına” neden olmuş olabilir. Herhangi bir dingil genişlik ayarının gerekli olup olmadığını anlamak için ideal olarak her servis bakımında veya trafik muayenesinden önce bir lastik bayisine kontrol ettirmeniz iyi bir fikirdir. 

4. Balans ayarı
Lastiklerin yerleri değiştirildiğinde her zaman lastiklerin balans ayarının kontrol edilmesi iyi bir fikirdir, lastiklerin yerlerinin değiştirilmesi işlemi genel olarak 9.000 ve 13.000 km arasında yapılmaktadır.
Dingil genişliği ve balans ayarı arasında çok fazla kafa karışıklığı mevcuttur. Dingil genişliği tekerleklerin açılarının ayarlanmasıyla ilgiliyken balans ayarı lastiklerin titreşim meydana getirmeksizin dönmesine olanak sağlamaktadır. Balans ayarı lastiğin vaktinden önce aşınmasını önlemektedir ve aynı zamanda taşıtın askı düzeneğini, direksiyon sistemleri ve rulmanlarını da korumaktadır. Bu da yolcu rahatlığına büyük ölçüde katkıda bulunmaktadır.

5. Lastiklerin yerinin sırayla değiştirilmesi
Lastiklerinizin yerini her 9,000 ila 12,000 km.de değiştirerek lastiklerinizin ömrünü uzatın.
Lastiklerinizin ömrünün uzatılmasına yardımcı olmak için yedek lastik de dâhil olmak üzere her 9,000 ila 12,000 km.de bir lastiklerinizin yerini değiştirmenizi tavsiye ediyoruz. Bu da lastiklerinizin farklı konumlarda hareket etmesi anlamına gelmektedir ve lastiklerinizin düzenli bir şekilde aşınmasını sağlamaktadır. Bu ise para tasarrufu yapmanızı ve her bir lastiğin ömrünün uzatılmasını sağlayacaktır. 

6. Subaplar
Her lastik değişiminde lastik subaplarının değiştirilmesi güvenliğiniz için önem taşır. Subap lastiğinizin hava sızdırmazlığının sağlanmasında çok önemli bir rol oynamaktadır. Lastikler üzerine yüksek basınç binmektedir ve tekerleğin dönmesi ile üzerine yüklenen güçler nedeniyle kademeli olarak aşınacaktır. Bu güçler gerçekten ciddi etkiye sahiptir. 62 mph hızda supap kendisini çeken 1,7 kg’lık bir güce sahiptir. Her lastik değişiminde subapların da değiştirilmesi temel teşkil etmektedir. Bu da lastiklerinizin ömür beklentisi ve güvenliğine katkıda bulunacaktır.
Yanlış bir hesap yeni bir subabın fiyatı uğruna lastiklerinizin ömrünü veya hatta güvenliğinizi tehlikeye atabilir. Lastikleriniz değiştirildiğinde subapların da değiştirilip değiştirilmediğini lastik bayiiniz ile birlikte dikkatli bir şekilde kontrol ettiğinizden emin olunuz.


LASTiK iÇiN GÜVENLiK ÖNERiLERi


1. Temas Yaması

KÜÇÜK BİR YÜZEY İÇİN BÜYÜK BİR İŞ
Lastiğinizin yol ile gerçekten temasta olan kısmı hemen hemen elinizin boyutu kadardır. Güvenliğiniz, konforunuz ve yakıt tasarrufunuz bu küçük alana bağlıdır. Sadece doğru lastikleri seçtiğinizden değil aynı zamanda en iyi performansı sergilemelerini sağlamak için düzenli olarak bakımlarını yaptığınızdan da emin olunuz. Çünkü lastikleriniz:



Aracınız ve yol arasındaki tek bağlantıdır.


Otomobilinizin tüm yükünü taşımaktadır.


Otomobilden yol yüzeyine yönlendirme, hızlandırma ve frenleme gibi sürüş verilerine tepki vermektedir.


Yol üzerindeki her engelin etkisini azaltmaktadır.


2. Lastik Aşınması ve Derinliği


HIZLI VE KOLAY BİR GÜVENLİK TEDBİRİ
Lastiklerinizin sırt derinliğini düzenli bir şekilde kontrol ettiğinizden emin olunuz ve aşındıklarında değiştiriniz. Bu size azami çekiş gücü ve yol tutuş sağlayacaktır. Lastik sırt derinliği 1,6 mm’ye kadar aşınmadan önce lastiklerinizi değiştiriniz. Hayatınızı kolaylaştırmak için Michelin lastikleri yaklaşık olarak 1,6 mm’lik bir yükseklikte ana lastik sırtı kanallarının tabanına yerleştirilen lastik sırtı aşınma göstergeleriyle donatılmaktadır. Güveliğiniz ve hareketliliğiniz lastik sırt derinliğinin iyi bir seviyede olmasına bağlıdır çünkü:


Lastik sırtındaki kanallar suyu lastiğinizin altından tahliye etmektedir, kontrolün sürdürülmesine yardımcı olmaktadır.


Lastiklerinizin üzerinde kalan desen derinliği ne kadar fazla olursa daha fazla su tahliye edilebilecektir ve bu nedenle zeminde kayma ve suda kızaklama riski azalacaktır.


Doğru lastik hava basıncına ilaveten düzenli araç bakımı lastiklerinizin mümkün olan en uzun süre en iyi performansı vermesini sağlayacaktır.


Lastik sırt deseni yola tutunur, frenleme için ihtiyaç duyduğunuz mesafeyi etkiler.


3. Lastik Hava Basıncı

LASTİKLERİNİZİN HAVA BASINCINI HER AY KONTROL EDİNİZ
Doğru hava basıncı aracınızın kontrolünü kaybetme riskinizi azaltmaktadır. Aynı zamanda, lastiklerinizin vaktinden önce aşınmasını ve içyapısında geri dönüşü olmayan hasarın oluşmasını engellemektedir. Lastik hava basıncı küçük delikler, lastiğin bileşenleri yoluyla havanın doğal olarak kaçması veya hatta ortam ısılarında bir azalma nedeniyle düşebilmektedir. Yedek lastik dâhil olmak üzere lastiklerinizin havasını aylık olarak ve herhangi bir uzun yolculuktan önce, tercihen lastikleriniz soğukken kontrol ediniz (en azından 2 saat boyunca hareket etmemişken veya düşük hızda 2 milden daha az hareket etmişken). Sıcakken test edildiklerinde, ölçülen basınca 4 PSI ilave ediniz. Lastik hava basıncının ayda bir kontrol edilmesi önemlidir çünkü:


Düşük hava basıncı lastiklerinizin hasar görme riskini arttırmaktadır.


%20 fazladan basınç lastiğinizin ömrünü yaklaşık olarak 10.000 km azaltabilmektedir.


Doğru lastik hava basıncı yakıt tasarrufu da sağlayacaktır.



Tavsiye edilen lastik hava basıncı lastiğin üzerinde YER ALMAMAKTADIR. Lastiğin yanağı üzerinde gösterilen şişirme basıncı sadece azami lastik şişirme basıncıdır. Önerilen lastik hava basıncı:


Aracınızın Kullanım Kılavuzunda.Sürücü koltuğunun yanındaki yan kapının üzerindeki etiketlerde.Sürücü koltuğuna yakın torpido gözünde.Yakıt deposu kapağının iç yüzü üzerinde bulunabilir.


4. Balans ayarı
DAHA UZUN LASTIK ÖMRÜ IÇIN BALANSI TUTTURUN

Balans ayarı lastiklerinizin vaktinden önce aşınmasını önlemektedir ve titreşimi ortadan kaldırmaktadır. Yanı zamanda aracınızın askı, direksiyon sistemi ve rulmanlarını da korumaktadır. Lastik değiştirildiğinde, bir balans ağırlığı kaldırıldığında veya değiştirildiğinde veya yeni lastikler satın aldığınızda, tekerleklerin balans ayarını yaptırınız. Bir alan geri kalanından daha ağır veya daha hafif olduğunda bir tekerleğin balansının kaçtığını anlayacaksınız. Bu ise:

Lastik deseninin düzensiz ve hızlı bir şekilde aşınmasına


Titreşime


Ön uçtaki parçaların daha fazla gerilime maruz kalmasına


Ön uçtaki parçaların vaktinden önce aşınmasına neden olacaktır


5. Tekerlek Ayarı
DOĞRU BİR ŞEKİLDE AYARLANMIŞ TEKERLEKLER VE DİNGİLLER İLE GÜVENLİĞİNİZİ SAĞLAYIN
Tekerleklerinizin ve dingillerinizin ayarının doğru yapılıp yapılmadığının söylenmesi sürüş esnasında zordur. Ancak aracınızın askı düzeni geometrisi doğru değilse yol tutuşu bozulabilir ve güvenliğiniz tehlikeye atılır. Lastiğiniz kaldırım taşı veya çukur gibi katı bir nesneye temas etmişse veya lastiklerinizde düzenli olmayan bir aşınmanın farkına vardıysanız, lütfen tam bir kontrol yaptırmak için bir Michelin servisine uğrayınız






En iyi yol tutuşun sağlanması


Lastiklerinizin düzensiz ve/veya hızlı bir şekilde aşınmaya karşı korunması


Yakıt tasarrufu yapılması için doğru ayarların yapılması önem arz etmektedir.


6. Arka Lastikler
EKSİKSİZ KONTROL İÇİN, YENİ LASTİKLERİNİZİ ARKA DİNGİLE TAKINIZ
Arka lastikler direksiyonunuza bağlı değildir, bu da dürüş esnasında yol tutuşları hakkında hüküm verilmesini aşırı derecede zorlaştırmaktadır. En iyi verimin elde edilmesi için, birçok araç için ön ve arka dingillerde farklı hava basınçları belirtildiğinden özellikle lastiklerin yerinin değiştirilmesi esnasında lastiklerinizin hava basıncını ve durumunu düzenli olarak kontrol ediniz. Güvenliğiniz için daima yeni veya en az aşınmış lastikleri aşağıdaki sebeplerden dolayı daima arka tekerlek konumlarına takınız:

Acil frenleme durumlarında veya keskin virajlarda daha iyi kontrol


Özellikle ıslak zeminlerde aracınızın kontrolünü kaybetme riskinin daha az olması


Aracınız ister önden çekişli ister arkadan çekişli olsun özellikle güç durumlarda daha iyi yol tutuşun sağlanması


7.Lastik Subapları

SUBAPLAR VE SUBAP KAPAKLARI LASTİKLERİNİZİ KORUR

Subaplar genellikle kauçuktan yapılmaktadır, bu nedenle zaman içerisinde bozulmaya maruz kalmaktadırlar. Yeni lastikler satın aldığınızda lastiğiniz ile birlikte subapları da değiştirmeniz lastiklerinizi, aracınızı ve kendinizi korumanın ucuz bir yoludur. Yüksek hızlarda, çatlak veya bozulmuş kauçuk supap gövdesi merkezkaç kuvveti nedeniyle bükülebilmektedir ve hava kayıplarına neden olabilmektedir. Supap kapağı da önem arz etmektedir. Birincil hava sızdırmazlık contasıdır ve toz ve kir zerreciklerinin uzak tutulmasına yardımcı olmaktadır. Supaplarınızı ve supap kapaklarınızı:


Hava sızdırmazlığını muhafaza etmek


Doğru hava basıncını muhafaza etmek


Lastiğin ömrünün daha uzun olmasını sağlamak için iyi bir durumda olup olmadıklarını kontrol etmeniz gerekmektedir.


8. Taşıma ve Depolama

LASTİKLERİNİZİ ZARAR VERİCİ DURUMLARDAN UZAK TUTUNUZ
Kullanılmadıklarında dahi, lastikler tehlikeli zeminlerde bulunabilir. Monte edilmedikçe ve şişirilmedikçe lastiklerin asla uzun süreler boyunca istiflenmiş olarak depolanmaması gerekmektedir ve lastiklerin nesneler altında ezilmesini engellemeniz gerekmektedir. Güvenliğiniz için, depolanmış olan lastikleri bir alev, akkor haline gelmiş maddeler veya kıvılcım veya elektriksel boşalma meydana getirebilecek herhangi bir maddeden (örneğin batarya jeneratörleri) uzak tutmanız aşırı derecede önem arz etmektedir. Lastikleri tutarken, koruyucu eldivenler giymeniz de tavsiye edilmektedir. Lastiklerin:


Doğrudan güneş ışığı ve yağışa karşı korunaklı iyi havalandırılan, kuru ve ılık bir alanda,


Kauçuğun doğasını değiştirebilecek olan herhangi bir kimyasal madde, eritici madde veya hidrokarbonlardan uzak,


Kauçuğun içerisine nüfuz edebilecek olan herhangi bir maddeden uzak bir şekilde depolanması gerekmektedir.


9. Lastik Onarımı

LASTİK ONARIMINDAKİ İLK ADIM NEDİR? BİR UZMANA DANIŞMAK

Bir lastiğin tamir edilmesi gerektiğinde, lastiğin tekerlekten yetkili bir lastik bayisi veya teknisyen tarafından sökülmesi ve iç kısmının kontrol edilmesi esastır. çünkü lastik tekerleğe takılıyken iç hasar görülememektedir. Bir uzman:


Lastiğin takılması, sökülmesi, balans ayarının yapılması ve şişirilmesi ile subabın sistematik olarak değiştirilmesi için uygulanan usullere riayet edilmesini sağlayacak,


Yüzey üzerinde görülemeyen herhangi bir hasarı tespit ederek lastiğin iç durumunu denetleyecek,


Yol tutuş ve konforu en iyi hale getirerek lastiğin yerine yeniden doğru bir şekilde takılmasını sağlayacak,


Lastik seçiminde imalatçının kuralları ve yasal kurallara uygunluğu sağlayacak: yapı, ebat, hız kodu, yük kapasitesi derecelendirmesi


Araç veya lastik üreticisi tarafından belirtilen kullanım şartlarının hava basıncına uygunluğu sağlayacak veya isteğe göre ayarlayacaktır,


Lastik yanakları üzerindeki montaj talimat ve uyarılarını hesaba katacaktır (dönme yönü veya montaj yönü),


Özel lastiklerin özelliklerini hesaba katacaktır (düşük kesit yüksekliği, patlak şekilde hareket etme özelliği olan lastikler, kendinden sızdırmazlık sağlayan lastikler, vb.)


Güvenliğinizi garanti altına alacaktır.


10. Hizmet Ömrü

LASTİKLERİNİZİ NE ZAMAN DEĞİŞTİRECEĞİNİZİ ÖĞRENİN

Bir lastiğin hizmet ömrünün önceden tam olarak tahmin edilmesi mümkün değildir. Çünkü bir lastik performansını etkileyen birçok malzeme türünden ve kauçuk bileşenlerden meydana gelmektedir ve gelişimi lastiğin ömrü boyunca maruz kaldığı diğer birçok etkenin yanı sıra iklim koşulları, depolama koşulları ve kullanım koşulları dâhil olmak üzere birçok unsura bağlıdır. Bu nedenle, sürücüleri lastikleri değiştirmelerini işaret edecek olan herhangi bir lastik hava basınç kaybı, herhangi bir anormal olay (titreşim, gürültü, çekme) ve lastiğin görsel durumunun farkında olmaya fazlasıyla cesaretlendirmekteyiz.


Sürücülerin:
Beş yıl veya daha fazla süredir kullanımda olan lastiklerini en azından yılda bir kere bir uzmana kontrol ettirmeleri,
Araç üreticisinin lastik değiştirme önerilerine riayet etmesi,
Kullanılabilir durumda görünseler dahi ve yasal aşınma sınırına ulaşmamış görünseler dahi imalat tarihinden itibaren on yıl veya daha fazla süredir hala kullanımda olan lastiklerini yeni lastiklerle değiştirmeleri gerekmektedir.



Kaynak; http://otolist.blogspot.com/2010/04/lastik-yakit-ve-cevre.html
http://www.michelin.com.tr/otomobil-lastikleri/ogrenim-paylasim/bakim-kilavuzu/lastik-bakimiyla-ilgili-on-ipucu