TOE, MAZDA ve ZAFER MARKALI OTOMOBiL ÜRETECEKTi

Türk Otomotiv Endüstrileri A.Ş. -TOE

Türk Otomotiv Endüstrileri AŞ 1955 yılında Gebze Çayırova'daki fabrika ve tesislerinde,çeşitli güçte International Harvester lisansı ve markası ile kamyon,kamyonet,otobüs,şasi,minibüs ve pikap ile aksamlarının üretimi için kurulmuştur.1955 yılında Federal Türk Kamyonları AŞ adı ile on ortak tarafından kurulan tesislerde Türkiye'nin ilk ticari kamyon montajı yapılmıştır.

1960 yılında  Amerikan Federal Truck Company'nin lisans anlaşmasının iptal edilmesiyle Türk Otomotiv Endüstrileri AŞ adını alarak faaliyetini sürdürmeye başladı.1962 yılında,şirketin %93,5 hissesi OYAK tarafından satın alındı.Aynı yıl ABD'li International Harvester Company şirketine %20 oranında hisse satılarak bir lisans,ortaklık ve işbirliği antlaşması yapıldı.1983 yılında Ziraat Bankası'na devredildikten sonra gereksiz traktör üretim bandı yatırımı ve yanlış yönetin politikaları sonucu firma mali bunalıma girerek zarar etmeye başlamıştır.

Şirket son dönemlerinde İnternatıonal marka 1230 kamyonet ve CO 1860 – CO 1830 Panter Modeli kamyon ile Mater (M-1230) minibüs üretti. Firma 1991 ve 1992 yılında ise az sayıda İH CO1860 Panter, İH M-1230 minibüs ve FC 330 tipi 4x4 pick_up üretimi yapmış,1993 yılında ise önceki iki yılın üretimlerinin satışı yapılmıştır.

TOE bir ara İngiliz Triumph lisansı ile ZAFER adlı yerli otomobil üretmek istemiştir Fakat bazı baskılar nedeniyle proje yarım kalmıştır. 1988 yılında TOE’nin Case İH firmasına satışı gündeme gelmiştir.1992 yılında özelleştirme kapsamına alınan TOE'yi Mazda satın alıp otomobil üretmek istemiş ancak anlaşma sağlanamadığı için vazgeçmiştir.1993 yılında özelleştirilerek Rumeli Grubu’na satılan TOE, alındığı yıl 750 işçisi çıkartılarak kapatılmış ve arazisi Rumeli-Uzanlar Grubu tarafından çimento limanı ve depo olarak kullanılmıştır .2003 yılında TMSF’ye geçen arazi,Karadeniz Grubuna satılmıştır.

TOE Hakkında Bilinmeyenler:

- TOE'nin kuruluşunda yatırım protokolünü İnternational Harvester adına Mc Cormick'in torununun oğlu olan hissedar Brooks Mc Cormick Ankara'da imzalamıştır.

-TOE o zamanlar İnternational Harvester'in Amerika dışında kurulan 22. fabrikasıdır.

-TOE'nin ürettiği Mater minibüslerinin isminin 1963'teki Türk Hava Kuvvetleri Kurmay Başkanı Tümgeneral Reşat Mater anısına verildiği tahmin edilmektedir.

-TOE'de kamyon üretimi için kullanılan bantlar ve makine parkı az bir tadilatla tank üretecek şekilde yapılmıştı.

-Askeriye'de bir dönem kullanılan REO marka kamyonlar TOE montajıdır.

-Türkiye'deki Federal kamyonlarını TOE'nin öncülü olan Federal Türk Kamyonları 1955 yılında üretmeye başlamıştır.

-TOE Federal dışında Commer ve Ace Fleet marka kamyonet üretimi de yapmıştır.

-TOE fabrikası liman özelliği ,tren yolu ve karayoluna birebir erişimi olan az rastlanır tesislerdendir.

-TOE bugüne kadar 1955-1962 yılındaki üretimleri hariç 54.496 adet motorlu taşıt üretimi yapmıştır.Motorlu taşıtlar dışında Römork,Treyler üretimleri de yapmıştır.

-TOE'nin ürettiği FC330 E pikapları diğer araçlardan farklı olarak kamyonet şasisine Türkiye'de tasarlanan çift kabin YDR 1830 kamyon kupası atılarak oluşturulmuş bir tasarımdı.

MagazinUlaşım.com'dan Serdar Şahin Arkadaşımızın Yazısıdır..

Bu yazı ve Otometre.com / Otolist.blogspot.com daki hiçbir materyal izinsiz kullanılamaz.